De belangrijkste zaken over uw pensioen op een rij
Het Nederlandse pensioenstelsel zit goed in elkaar. Het bestaat uit drie pijlers:
pensioen van de overheid (AOW)
pensioen via uw werkgever
aanvullende (individuele) voorzieningen
De AOW
De AOW is de basis inkomensvoorziening vanuit de overheid voor pensioen. Iedereen die in Nederland woont bouwt AOW op. De AOW-uitkering wordt opgebouwd in de 50 jaar voor uw AOW-leeftijd. U bouwt een volledige AOW-uitkering op als u in die 50 jaar in Nederland hebt gewoond (2% per jaar). Het maakt daarbij niet uit of u hebt gewerkt of niet. Mensen die meerdere jaren in het buitenland hebben gewoond hebben vaak een "AOW-tekort". Voor ieder jaar dat u in het buitenland hebt gewoond, wordt de AOW met 2% gekort.
De AOW-leeftijd in Nederland gaat langzaam omhoog. Dit komt omdat we met z'n allen steeds langer leven en de AOW onbetaalbaar wordt als er steeds langer moet worden uitgekeerd. Op dit moment is de AOW-leeftijd 67 jaar. Vanaf 2028 wordt de AOW-leeftijd gekoppeld aan de levensverwachting. Hij stijgt dan naar 67 jaar en 3 maanden en vervolgens wordt er iedere vijf jaar gekeken of de AOW-leeftijd verder moet stijgen. We zullen dus steeds later AOW gaan ontvangen.
Pensioen via uw werkgever
De tweede pijler is het pensioen dat u opbouwt via uw werkgever. De meeste werkgevers in Nederland hebben een pensioenregeling voor hun werknemers. In veel bedrijfstakken is het voor werkgevers verplicht om een pensioenregeling te hebben en zich aan te sluiten bij het bedrijfstakpensioenfonds. In sommige bedrijfstakken is er geen verplicht pensioenfonds en mogen werkgevers zelf beslissen of ze hun werknemers een pensioenregeling willen aanbieden.
Er zijn twee soorten pensioenregelingen: regelingen waarbij de hoogte van uw pensioen al vast staat (een gegarandeerd pensioen) en regelingen waarbij u een pensioenkapitaal opbouwt, waarvoor u op uw pensioendatum een pensioenuitkering moet aankopen (ook wel beleggingspensioen genoemd). In dit laatste geval is uw pensioen afhankelijk van beleggingen en de rentestand als u met pensioen gaat. Uw pensioen is dan pas zeker vlak voor uw pensioendatum. Het is belangrijk om u te realiseren welk type pensioenregeling u hebt. Steeds meer mensen in Nederland hebben een beleggingspensioen, omdat gegarandeerde pensioenen erg duur zijn geworden door de lage rente. Als u een beleggingspensioen opbouwt dan mag u op uw pensioendatum shoppen met uw pensioenkapitaal en overstappen naar de aanbieder die u de hoogste uitkering biedt.
Individuele voorzieningen
De derde pijler bestaat uit eigen voorzieningen die u kunt regelen. Een belangrijk voorbeeld hiervan is een lijfrente. Kenmerk van een lijfrente is dat de premie tot een fiscaal maximum aftrekbaar is voor de inkomstenbelasting. De hoogte van dit bedrag wordt bepaald op basis van uw jaarruimte en/of reserveringsruimte (zelfde als de jaarruimte maar dan zeven jaar terug in de tijd). De uitkering is te zijner tijd belast. Het geld is uiteindelijk bedoeld voor uw pensioen en u moet hier een lijfrente-uitkering mee aankopen. Doet u dit niet, dan komt de fiscus op uw pad en betaalt u naast maximaal 49,5% inkomstenbelasting ook nog een rente nadeel boete (de zogenaamde revisierente) van 20%.
Een andere mogelijkheid om zelf iets voor de oude dag te doen is om in Box 3 te sparen of te beleggen. Belangrijkste voordeel van Box-3 is dat het eenvoudig, goedkoop, transparant en flexibel is. Aan de andere kant vereist een dergelijke spaarpot voor de oudedag discipline en hebt u te maken met de heffing van Box 3 belasting. Er geldt overigens een heffingsvrij vermogen van € 57.000,- (2023) per persoon. Fiscale partners hebben de dubbele vrijstelling. Pas boven dit vermogen vindt belastingheffing in Box 3 plaats. Sparen is op dit moment minder interessant omdat de rente zo laag staat. Daarom kiezen steeds meer mensen ervoor om te gaan beleggen voor hun pensioen. Bijvoorbeeld op basis van goedkope en goed gespreide ETFs.
Een ander voordeel van Box 3 sparen of beleggen is gelegen in de flexibiliteit. Zonder fiscaal te worden afgestraft kunt u in tijden van economische tegenwind en bij ziekte/arbeidsongeschiktheid terugvallen op uw opgebouwde kapitaal voor de oudedag.